Smederij De Geest op de Molenweg
DERK DE GEEST (1878-1965)
Derk trad op 15 jarige leeftijd in 1893 in dienst bij smederij Roodvoets te Bunnik. Hij maakt op 5 januari 1898, “na vijf en een half jaar eerlijke en trouwe dienst”, een uitstapje naar de Rijwielfabriek Wilhelmina te Zeist. Op 27 augustus 1898 keert hij met een getuigschrift bankwerker weer terug naar de smederij. In 1924 neemt hij het smederijbedrijf over van de heer Roodvoets, onder de naam "Smederij de Geest", dat later de toevoeging & zoon kreeg.
HENDRIK DIRK DE GEEST (1906 – 1993)
Na de lagere school in Bunnik hielp hij enige tijd de tuinman van de Niënhof. Daarna volgt hij van april 1920 tot april 1923 op de Ambachtschool in Utrecht een opleiding tot machinebankwerker die hij “met goeden uitslag heeft gevolgd”. Bovendien verwierf hij bij het verlaten van deze school “een eersten prijs voor goed gedrag en ijver”. Van 1923 tot 1942 werkt hij bij zijn vader Derk de Geest in de smederij. Per 1 januari 1942 neemt hij deze van zijn vader over. In verband met een hem overkomen ongeval op 1 oktober 1973, een aanrijding waarbij hij zijn rug brak, heeft hij zijn bedrijf niet meer kunnen voortzetten en officieel op 1 mei 1974 beëindigd.
Het bedrijf Smederij de Geest
In de “Kamer van Koophandel en Fabrieken” stond het bedrijf ingeschreven als “Grof-, Hoef-, Huis- en Kachel- smederij”.
Als een zeer onvolledige opsomming van werkzaamheden kan worden genoemd: sier-smeedwerk, zoals een hek om de oude Nederlands Hervormde pastorie, vogels op een grafzerk, wijnrekken, een bijzettafeltje, lectuurbakken, een fraaie trapleuning in het huis van zijn dochter etc.
Ook banden om de wielen van “mallejan’s” voor Houthandel Van Dam, gesmede nagels/spijkers voor bouwwerkzaamheden, tegelmallen voor de Betonfabriek Destrebecq.
Het herstellen en - in het oogstseizoen dagelijks vooral ’s avonds - slijpen van maaimessen voor loonwerkers die de weides voor de boeren maaiden.
Als hoefsmid besloeg hij niet alleen de paarden, maar maakte ook zo nodig eigenhandig (orthopedische) hoefijzers voor de hoeven van de paarden, die - veelal in de voor de smederij staande “hoefstal” - de bewerking van de hoeven ondergingen.
Kachels en haarden (hout- of kolenkachels, géén olie-) werden meestal met de handkar bij de klanten opgehaald, in de smederij schoongemaakt, zo nodig gerepareerd of onderdelen vernieuwd (bijvoorbeeld de ‘mica’ ruitjes) en daarna (per handkar of bakfiets) weer teruggebracht naar de eigenaar. Ook werden haardplaten gemaakt, waarmee zomers de schoorsteen in de kamer werd afgedekt, en pijpen voor (nieuw) geleverde haarden en kachels; daarvoor stond een speciaal apparaat in de smederij, waarmee van een vlakke plaat een pijp werd “gerold”.
Onder de noemer Huissmederij vallen b.v. het (met een zgn “loper) openmaken van sloten (waarvan de sleutel kapot of zoek was); het herstellen van sloten, laswerk van allerhande gebruiksvoorwerpen, (b.v. ook kinderfietsjes/steps). Het laswerk gebeurde eerst door middel van carbid, waarmee acetyleengas werd geproduceerd, waar dan “autogeen” mee werd gelast. Later kwam dat gas in flessen vanuit de fabriek (Loos & Co). Bij de verbranding van het gas ontstond een steekvlam, door de hitte daarvan kon metaal worden bewerkt.
Al het werk ging “op rekening”(1 of 2x per jaar), die vaak na maanden pas werd betaald (of zelfs helemaal niet!) Grote klanten: Gemeente Bunnik, rijkswaterstaat, Houthandel van Dam, Betonfabriek Desterbecq e.a..
Opa D. de Geest woonde met zijn vrouw in het linkse deel van een dubbel woonhuis aan de Molenweg. Dit pand is afgebroken bij de aanleg van de Zuster Spinhovenlaan. (1) (Zoon) H. D. de Geest woonde (vanaf 1934 tot 1959) met zijn gezin in één van de eerste nieuwgebouwde huizen aan de Molenweg, schuin tegenover de smederij. Na het overlijden van de Laatste Roodvoets-telg, kocht en verhuisde Henk met zijn gezin naar, het veel oudere huis grenzend aan de smederij aan de overkant.
(1) Het pand is afgebroken in 1977
Colofon
Auteur: Mw. G.H.M. de Geest
(1) Meike de Vries
Foto`s:
[1] Hoofdfoto
Bron: RAZU cat.nr. 55838
[2] Collectie J. van Kouwen
]3[ Collectie mw. G.H.M. de Geest
[4] Collectie mw. G.H.M. de Geest
[5] Collectie A. van der Gaag
[6] Collectie A. van der Gaag
[7] Peter van Aartsen Advertentie uit: Gids voor Bunnik 1934
